Sau COVID-19, nhiều ngành nghề phục hồi tăng trưởng ấn tượng khi nền kinh tế cả nước bứt tốc, trở lại nhịp sống bình thường. Sự tăng trưởng vượt kỳ vọng mang lại niềm phấn khởi nhưng cũng bộc lộ nỗi lo thiếu hụt nhân lực chất lượng cao.
Toàn cảnh buổi tọa đàm bàn về nguồn nhân lực chất lượng cao ngành du lịch và CNTT tại TP Đà Nẵng sáng 27-5 - Ảnh: TẤN LỰC
Tại tọa đàm bàn về câu chuyện phát triển nhân lực chất lượng cao sau COVID-19 do báo Tuổi Trẻ, Sở Thông tin - truyền thông (TT-TT) TP Đà Nẵng và
Đại học Duy Tân tổ chức ngày 27-5, cơ quan quản lý đã nêu sự thiếu hụt trầm trọng lao động trong các lĩnh vực này.
Cần thêm 55.000 lao động cho ngành du lịch
Với việc phục hồi phát triển kinh tế sau dịch, ngành du lịch Việt Nam ngày càng khả quan khi lượng khách đón được không ngừng tăng lên. Tại Đà Nẵng, tình hình khai thác du khách nội địa đã trở lại bình thường bên cạnh sự phục hồi từng bước của thị trường quốc tế.
Ông Nguyễn Xuân Bình, phó giám đốc Sở Du lịch TP Đà Nẵng, tiết lộ từ những năm 2017-2018 TP đã bắt đầu thiếu hụt lao động du lịch và cú sốc COVID-19 càng làm mọi thứ khó khăn hơn.
Trái ngược với các dự đoán dư thừa lao động sau dịch, ngành du lịch Đà Nẵng ước cần thêm 55.000 nhân lực mới đủ đáp ứng nhu cầu phục hồi như trước dịch.
Ông Nguyễn Xuân Bình, phó giám đốc Sở Du lịch Đà Nẵng,
nêu khó khăn về nguồn nhân lực du lịch sau dịch - Ảnh: TẤN LỰC
"Ngay từ trước dịch chúng tôi đã ước thiếu khoảng 10.000 lao động, sau dịch số lượng lao động càng sụt giảm. Đến nay chỉ còn khoảng 20.000 lao động đang làm việc. Không chỉ lao động phổ thông, lao động cấp quản lý, trưởng phòng ban cũng thay đổi rất nhiều.
Với tình hình phục hồi du lịch hiện nay, dự đoán cuối năm 2022 du khách quốc tế sẽ tăng trưởng trở lại và Đà Nẵng phải cần tới 75.000 lao động nếu muốn đưa lượng khách khai thác lên mức ngang bằng năm 2019" - ông Bình chia sẻ.
Theo ông Bình, COVID-19 không chỉ làm thiếu hụt nhân lực mà còn tác động tâm lý người lao động như là ngành dễ tổn thương, ảnh hưởng đến lựa chọn công việc trong tương lai. Cộng với xu hướng du lịch thay đổi, lực lượng phục vụ cũng phải thay đổi để thích nghi, tiếp cận công nghệ thông tin, chuyển đổi số gây nhiều thách thức cho doanh nghiệp, cơ sở đào tạo và người lao động.
GS.TS Lim Sang Taek - viện trưởng Viện Đào tạo và nghiên cứu du lịch, Đại học Duy Tân - Ảnh: TẤN LỰC
GS.TS Lim Sang Taek - viện trưởng Viện Đào tạo và nghiên cứu du lịch, Đại học Duy Tân - đề xuất giải pháp thu hút lao động chất lượng cao qua chương trình du lịch kết hợp lao động, mở cửa đón lao động du lịch quốc tế, đặc biệt là vị trí cấp quản lý, trưởng phòng ban.
Ông Lim cho rằng về lâu dài để giải bài toán nhân lực, các bên liên quan từ trường học, doanh nghiệp đến cơ quan quản lý cần liên kết hợp tác đào tạo để lao động đáp ứng chuẩn đầu ra khi bước chân vào doanh nghiệp.
"Tôi khao khát được nhìn thấy sự liên kết chặt chẽ hơn giữa nhà trường và doanh nghiệp. Đây là mô hình một số nơi đã thực hiện và thành công. Ngoài ra, với sự phát triển nhanh của công nghệ thông tin, người lao động cần được trang bị kiến thức về du lịch thông minh.
Đại học Duy Tân là một trong những cơ sở đào tạo du lịch lớn nhất miền Trung với khoảng 1.000 sinh viên tốt nghiệp mỗi năm. Tuy nhiên, sau COVID-19, đây là số lượng rất ít so với yêu cầu thực tế" - ông Lim cho biết.
Công nghệ thông tin: vừa dạy vừa làm
Là ngành đi ngược xu hướng, phát triển mạnh mẽ ngay trong đại dịch, lĩnh vực công nghệ thông tin cũng rơi vào tình trạng khát lao động không thua gì du lịch. Để hạ nhiệt ngắn hạn, các doanh nghiệp buộc phải vừa đào tạo vừa sử dụng lao động.
Ông Lê Hồng Lĩnh - giám đốc FPT Software miền Trung - cho rằng không riêng Đà Nẵng, thiếu nhân lực công nghệ là tình trạng chung ở miền Trung.
Rất nhiều sinh viên các ngành CNTT và du lịch lắng nghe triển vọng công việc sau dịch - Ảnh: TẤN LỰC
Như tại FPT Software hiện có 5.000 nhân lực, định hướng đến năm 2024 tăng trưởng 10.000 người. Nếu tính dự phòng cho cả những trường hợp nhảy việc thì trong hai năm tới đơn vị cần 8.000 nhân lực. Trong khi đó năng lực đào tạo ở lĩnh vực này tại Đà Nẵng mỗi năm chỉ đáp ứng chừng 22.000 người.
Chỉ riêng FPT Software đã cần tới hơn 42% số nhân lực mới nên để thu hút hiền tài, đơn vị phải đưa ra chính sách đãi ngộ như an cư lập nghiệp, hỗ trợ gia đình lao động. Đồng thời thực hiện giải pháp ngắn hạn là thu hút nhân tài ở hai đầu đất nước về.
Ông Lĩnh cho biết giải pháp dài hạn là phải liên kết giữa doanh nghiệp với các trường ĐH để việc cung ứng và tuyển dụng bám sát nhu cầu của nhau.
"Chúng tôi mong muốn đưa chương trình của chúng tôi vào các cơ sở đào tạo. "Nhúng" chương trình mà doanh nghiệp cần vào các học phần từ năm 1-2. Đến học kỳ 6 nhiều bạn sinh viên có thể làm được việc và đến kỳ thực tập các bạn đã kiếm ra tiền" - ông Lĩnh nói.
Ông Lê Hồng Lĩnh - giám đốc FPT Software miền Trung - Ảnh: TẤN LỰC
Cũng chia sẻ về chương trình đào tạo, TS Nguyễn Đức Mận - viện trưởng Viện đào tạo quốc tế ĐH Duy Tân - cho rằng việc hợp tác với doanh nghiệp là một trong những yêu cầu mà trường đòi hỏi phải có trong bối cảnh hiện nay. Do vậy doanh nghiệp phải tham gia cùng các cơ sở đào tạo để thỏa mãn nhu cầu nhân lực và bám sát thị trường.
"Chúng tôi hay nói vui với nhau là công nghệ thay đổi liên tục, sinh viên thay đổi liên tục. Nhưng có một điều không thay đổi là các thầy cô ở trường. Do vậy nhà trường, các thầy cô phải chủ động để thay đổi, cập nhật chương trình. Có thể không kịp ngay nhưng không được để quá xa yêu cầu đầu ra của thị trường" - TS Mận tâm đắc.
Theo TS Mận, thực tế chương trình đào tạo trên ghế nhà trường chủ yếu ở mức nền tảng, trong khi bản thân từng doanh nghiệp lại cần một chuyên môn sâu. Do vậy việc "bắt tay" là vô cùng cần thiết để rút ngắn khoảng cách. Với cơ sở đào tạo, việc đạt kiểm định phải được đề cao để cập nhật kịp tình hình.
Sinh viên đặt câu hỏi cho các đại biểu về triển vọng nghề nghiệp trong tương lai - Ảnh: TẤN LỰC
Ông Trần Ngọc Thạch, phó giám đốc Sở TT-TT Đà Nẵng, cho biết hiện nay thành phố có khoảng 44.000 nhân lực trong lĩnh vực công nghệ thông tin trong khi nhu cầu thực tế cần 77.000 người. Do vậy trong thời gian qua thành phố đẩy mạnh triển khai đào tạo nhân lực công nghệ thông tin tại cơ sở quản lý nhà nước và các doanh nghiệp để đảm bảo chuyển đổi số.
Đồng thời gia tăng vai trò của các tổ chức hội, tổ chức nghề nghiệp để cung cấp lao động cho doanh nghiệp.
Theo ông Thạch, nhân lực chất lượng cao được xem là yếu tố quyết định thành công nghị quyết 43 về xây dựng và phát triển thành phố Đà Nẵng. Do vậy thành phố đã có những chính sách về phát triển công nghệ thông tin trong khu vực công và khu vực tư.
"Đà Nẵng xác định nhân lực chất lượng cao về công nghệ thông tin không những là lợi thế mà là lợi thế đặc biệt của thành phố trong thời gian tới để phát triển đột phá" - ông Thạch nói.
Nhà giáo ưu tú Lê Công Cơ - chủ tịch Hội đồng Trường ĐH Duy Tân - Ảnh: TẤN LỰC
Cần nhân lực chất lượng cao để đi nhanh hơn
Nhà giáo ưu tú Lê Công Cơ - chủ tịch Hội đồng Trường ĐH Duy Tân - cho rằng Đà Nẵng định hướng là thành phố du lịch - dịch vụ, thành phố thông minh nên ngành công nghệ thông tin và du lịch là hai lĩnh vực cần phải chuẩn bị nhân lực bài bản, dài lâu.
"Đã xác định là mũi nhọn kinh tế thì không chỉ cần đủ nhân lực mà còn cần nhân lực chất lượng cao để đi nhanh hơn" - ông Cơ nói.
Theo ông Cơ, nhân lực chất lượng cao là chìa khóa để bước vào kỷ nguyên khoa học công nghệ. Để đáp ứng xu thế của thời đại, từ năm 2008 ĐH Duy Tân đã có nghị quyết về việc hợp tác với các trường ĐH tiên tiến trên thế giới để nâng tầm và hội nhập với thế giới.
(Nguồn:https://tuoitre.vn/giai-bai-toan-nhan-luc-cho-nen-kinh-te-dang-tren-da-hoi-phuc-sau-dai-dich-20220527130304098.htm)