Không thể phủ nhận Công nghệ Thông tin góp phần thúc đẩy phát triển lớn mạnh rất nhiều các ngành nghề thuộc các lĩnh vực kinh tế, chính trị, văn hóa trong sự vận động và phát triển xã hội của thời đại mới. Hiệu quả thiết thực đó đã khiến không ít ngành nghề phải tìm đến Công nghệ Thông tin như một “cứu cánh” thay vì chờ Công nghệ Thông tin dò đường tìm đến như những năm trước đây. Đã có không ít khẳng định, Y học cũng đang tìm đến Công nghệ Thông tin khi bước đầu thấy rõ hiệu quả trong việc khám chữa, phòng chống dịch bệnh, nghiên cứu phát triển thuốc… cũng như phục vụ công tác quản lý, điều hành của cơ quan quản lý, bệnh viện…
TS. Lương Chí Thành - Phó Cục trưởng Cục Công nghệ Thông tin, Bộ Y tế
trình bày tham luận tại Hội thảo
Tuy nhiên, vì sao khi thế giới đã có những bước tiến lớn trong áp dụng Công nghệ Thông tin trong Y học thì Việt Nam vẫn còn là những bước đi chập chững. Những băn khoăn cùng niềm khát khao thay đổi hiện trạng này để nâng cao chất lượng khám chữa cho bệnh nhân đã thể hiện một cách rõ nét trong Hội thảo Quốc tế “Ứng dụng Công nghệ Thông tin trong lĩnh vực Y học” do Đại học Duy Tân khởi xướng diễn ra vào ngày 8/11/2015 với sự tham gia của đông đảo các nhà khoa học, bác sĩ, giảng viên đến từ các trường đại học, các bệnh viện uy tín trong nước và quốc tế.
"Trước tiên, phải phát triển các nhóm nghiên cứu lớn mạnh trên tinh thần hướng tới xây dựng Đại học nghiên cứu tại Việt Nam” - đó là nhận định mang tầm chiến lược được đúc kết từ nhiều năm làm việc của GS. Nguyễn Đình Đức - Giám đốc Ban Đào tạo, Đại học Quốc gia Hà Nội. Một nhóm nghiên cứu lớn mạnh được xây dựng trên tinh thần nhiệt huyết, đam mê nghiên cứu dưới sự đầu tư bài bản, trọng dụng nhân tài của viện nghiên cứu, của các trường đại học sẽ là nền tảng để tiên phong triển khai các ý tưởng, trong đó có áp dụng Công nghệ Thông tin trong Y học.
Trong những năm gần đây, các cơ sở y tế đã được trang bị nhiều thiết bị hiện đại giúp nâng cao chất lượng chẩn đoán và điều trị như máy xét nghiệm tự động, máy siêu âm, máy chụp cắt lớp, cộng hưởng từ… Việc áp dụng các phần mềm để quản lý nhân sự, vật tư - tài chính, quản lý công văn, xây dựng các hồ sơ quản lý phòng khám, hồ sơ bệnh án, kê đơn thuốc, cung cấp thông tin phổ rộng về tình hình dịch bệnh… cũng đã được áp dụng. Tuy nhiên, công tác khám chữa bệnh dựa trên các ứng dụng Công nghệ Thông tin trong Y học tại các cơ sở y tế vẫn còn thiếu đồng bộ cũng như đi vào chiều sâu, trong đó có sự lãng phí lớn khi chưa tận dụng triệt để các thế mạnh của hội chẩn qua truyền hình, hội chẩn qua hình ảnh, lãng phí trong khai thác dữ liệu y tế…
Ông Phạm Kim Sơn - Giám đốc Sở Thông tin và Truyền thông Tp. Đà Nẵng
phát biểu tại Hội thảo
GS. Phạm Vinh Quang - Bác sĩ Ngoại khoa Viện Quân Y đã nhiều năm cầm dao mổ, nhiều năm tiếp xúc với bệnh nhân và thu thập số lượng lớn các dữ liệu, hình ảnh có thể phục vụ rất tốt cho công tác đào tạo. Dù nhận thức rõ việc hệ thống lại nguồn dữ liệu sẵn có sau nhiều năm tích lũy dựa trên các phần mềm ứng dụng sẽ có ích rất lớn cho sinh viên, cho các bác sĩ trẻ học tập nhưng vẫn chưa thể thực hiện. Nguyên do là bởi thiếu sự chuyên nghiệp trong đầu tư ứng dụng Công nghệ Thông tin cho Y tế, các chuyên gia IT không có chuyên môn sâu về bệnh học trong khi các bác sĩ lại khó có thể tạo dựng các phần mềm chuẩn với nhiều thao tác chuyên ngành.
Đơn cử một ví dụ rõ nét trong thực trạng và nhu cầu sử dụng Công nghệ Thông tin trong ngành Nha khoa tại Việt Nam. Trong khi thế giới có những bước tiến lớn trong việc áp dụng Công nghệ Thông tin để đo đạc và chỉnh sửa răng nhưng ở một số bệnh viện hay phòng khám tư của Việt Nam, việc lấy mẫu răng vẫn khá thủ công khi thực hiện thao tác đổ mẫu thạch cao vào cả hàm răng sau đó chờ khô mới cưa chiếc răng cần thay hoặc chỉnh ra, chuyển cho kỹ thuật viên làm sáp và đúc răng.
Những hạn chế trong việc ứng dụng Công nghệ Thông tin trong Y học được nêu lên trong Hội thảo đã thể hiện sự am hiểu và nhiệt huyết muốn thay đổi hiện trạng này từ các nhà khoa học, các bác sĩ, các giảng viên đại học. Tại Hội thảo, rất nhiều những nghiên cứu đang triển khai, những dự án đã đưa vào thực tế được giới thiệu tới người nghe với mong muốn góp sức đưa công tác khám chữa và chăm sóc sức khỏe lên một bước phát triển mới, trong đó có Phần mềm quản lý bệnh nhân HIV - InfCare HIV được triển khai đầu tiên ở Thụy Điển từ năm 2008 và được nhiều nước trên thế giới sử dụng do GS. Mattias Larsson - Học viện Karolinska, Thụy Điển giới thiệu; nghiên cứu “Sử dụng Công nghệ mô phỏng 3D trong giáo dục nha khoa” của PGS. Võ Trương Như Ngọc, Đại học Y Hà Nội và Lê Quỳnh Anh, Đại học Y Hà Nội, “Cơ cấu Lọc phi tuyến Đa thức đối với Máy tính Hỗ trợ Phân tích Ảnh của những khối u ở ngực qua tia X” của GS. Vikrank Bhateja, trường SRMGPC, Ấn Độ…
Đông đảo các nhà khoa học, bác sĩ, giảng viên đến tham dự Hội thảo
Tại Hội thảo, TS. Lê Nguyên Bảo, Phó Hiệu trưởng Đại học Duy Tân chia sẻ: “Hầu khắp các cơ sở y tế, các nhà nghiên cứu đều nhận thức rõ tầm quan trọng của ứng dụng Công nghệ Thông tin trong Y học, tuy nhiên việc áp dụng triển khai công tác này trong thực tế vẫn chưa được như mong muốn tại Việt Nam. Để công tác này hiệu quả hơn trong thời gian tới, một việc không thế thiếu chính là tạo ra diễn đàn để các chuyên gia trong lĩnh vực Công nghệ Thông tin và các bác sĩ, các nhà nghiên cứu có kinh nghiệm lâu năm trong công tác khám chữa bệnh cùng gặp gỡ, trao đổi và chia sẻ kinh nghiệm. Đại học Duy Tân có thế mạnh về Công nghệ Thông tin, đã triển khai áp dụng 3D ở nhiều mảng đào tạo khác nhau như Thực tế ảo phục vụ đào tạo, Giảng dạy văn hóa và lịch sử, Ứng dụng vào Điện ảnh và Nghệ thuật và đặc biệt đã triển khai trình diễn các mô hình Y - Dược. Năm 2015, Đại học Duy Tân chính thức mở ngành Bác sĩ Đa khoa bên cạnh đào tạo Dược sĩ Đại học và Điều dưỡng sau khi ký kết hợp tác 2 đối tác trường Y lớn ở Mỹ là ĐH Illinois ở Chicago (Mỹ) và ĐH Pittsburgh (UPMC, Mỹ) cùng nhiều bệnh viện lớn tại Tp. Đà Nẵng và Khu vực Miền Trung. Bởi vậy, mong muốn cùng với sự góp sức hỗ trợ từ các chuyên gia đầu ngành trong lĩnh vực Công nghệ Thông tin và Y học, Duy Tân sẽ đào tạo ra những thế hệ bác sĩ tài năng không chỉ giỏi chuyên môn ngành Y mà còn am hiểu Công nghệ Thông tin để tạo ra những phần mềm hữu ích phục vụ cho chính công tác chăm sóc sức khỏe cũng như thúc đẩy ứng dụng Công nghệ Thông tin trong Y học nước nhà.”
Ông Phạm Kim Sơn - Giám đốc Sở Thông tin và Truyền thông Tp. Đà Nẵng cho biết: “Tp. Đà Nẵng rất hoan nghênh sáng kiến tổ chức Hội thảo Quốc tế “Ứng dụng Công nghệ Thông tin trong lĩnh vực Y học” của Đại học Duy Tân. Diễn đàn ý nghĩa này chính là cơ hội để nhà nghiên cứu, các bác sĩ hiểu hơn về nhu cầu ứng dụng Công nghệ Thông tin trong Y học tại Việt Nam cũng như trao đổi, vạch định kế hoạch phát triển trong thời gian tới. Là thành phố đã 7 năm liên tiếp đứng đầu cả nước về chỉ số sẵn sàng ứng dụng Công nghệ Thông tin, Đà Nẵng luôn ủng hộ và khuyến khích các đơn vị đào tạo, các doanh nghiệp triển khai áp dụng sâu rộng Công nghệ Thông tin trong các lĩnh vực của đời sống. Hội thảo "Ứng dụng Công nghệ Thông tin trong lĩnh vực Y học” do Đại học Duy Tân tổ chức không chỉ quan trọng với Đại học Duy Tân mà còn thực sự có ý nghĩa với Tp. Đà Nẵng. Mong rằng, các hoạt động thiết thực như hội thảo hôm nay sẽ được nhân rộng trong thời gian tới để góp phần nâng cao công tác khám chữa bệnh, nâng cao chất lượng đời sống cho người dân trong tương lai.”
(Truyền Thông)